Tranen in de lente
Voor 1 op de 10 mensen in de Benelux is de lente synoniem van tranende ogen, een verstopte of lopende neus, nies- en hoestbuien… Zij lijden aan hooikoorts.
Symptomen
Hooikoorts is een allergische reactie die wordt veroorzaakt door pollen (stuifmeel) van gras, bomen en allerlei kruidachtige planten die door de wind worden meegevoerd. In feite is de term 'hooikoorts' dus nogal ongelukkig, want het heeft absoluut niets met hooi, noch met koorts te maken. Pollen bestaan uit microscopisch kleine korreltjes die zich ontwikkelen in de meeldraden van bloemen, grassen, struiken en bomen. Soms zijn ze zo licht dat ze door de lucht kunnen zweven. De meeste pollenkorreltjes meten tussen 10 en 30 micron (één micron is het duizendste van één millimeter). Van de vele duizenden planten die hun stuifmeelkorrels via de lucht verspreiden, zijn er enkele honderden soorten die allergie kunnen veroorzaken. Het gaat vooral om planten met lichtgekleurde bloesems die door de insecten niet worden opgemerkt.
Afhankelijk van de pollen waarop iemand allergisch reageert, kan de hooikoortsperiode enkele weken tot enkele maanden duren. De pollen van bomen zoals berk, eik, haagbeuk, hazelaar en els ontwikkelen zich tussen februari en mei, terwijl graspollen hun piek bereiken tussen mei en juli. Sommige kruidachtige planten (zoals paardebloem, madelief, weegbree, zuring) verspreiden hun stuifmeelpollen vooral in de zomer en het begin van de herfst. Hoewel de
symptomen van hooikoorts sterk lijken op die van allergische rhinitis (ontsteking van het neusslijmvlies met een lopende neus als gevolg) of astma (kortademigheid, piepende ademhaling), mogen ze daarmee niet worden verward. Wanneer u vermoedt dat u lijdt aan hooikoorts, dan kan dat vermoeden eventueel bevestigd worden via speciale tests waarbij de stuifmeelextracten worden aangebracht op de huid, in het bloed of in de neus. Dat de klachten elk jaar opnieuw op een bepaald tijdstip opduiken, is alleszins een eerste aanduiding dat het om hooikoorts gaat en niet bv. om astma.
Preventie & tips
Indien het vaststaat dat u aan hooikoorts lijdt, dan kunt u eerst proberen om zo weinig mogelijk in contact te komen met de pollen. Ideaal maar in de praktijk wellicht voor de meeste patiënten een wensdroom, is tijdens het pollenseizoen met vakantie te vertrekken naar
de bergen (boven 1500 meter komen er bijna geen pollen meer voor) of
aan zee. Een andere mogelijkheid is om in het voorjaar naar de Scandinavische landen te reizen (waar het pollenseizoen pas rond juni begint), en nadien af te zakken naar Zuid-Europa waar de hoogste concentraties rond april-mei worden gemeten.
Dichter bij huis kunt u alleen maar proberen om bij ongunstige weersomstandigheden (warm, droog en winderig weer) zoveel mogelijk
binnen te blijven en ramen en deuren gesloten te houden, zeker op het einde van de middag als de pollenconcentraties het hoogst zijn.
Vermijd vooral bossen en weilanden, maai zeker geen gras en ga liever niet kamperen of picknicken in de vrije natuur. Houd ook het raam van de auto gesloten. En haal geen boeketten met bloeiende planten in huis waarop u mogelijk allergisch zal reageren.
Voor mensen die
sport in de buitenlucht bedrijven wordt geadviseerd de trainingsschema-activiteiten zoveel mogelijk aan te passen: vroeg in de ochtend is de beste tijd in het pollenseizoen.
Het is verstandig direct na het sporten om te kleden en de sportkleding direct te wassen. Dat is waarschijnlijk toch wel wat u van plan bent na het sporten, maar pollen kunnen aan de kleding hechten!
Geneesmiddelen
Bij een eerste aanval van hooikoorts, overlegt u het best met uw arts of en zo ja welke geneesmiddelen u eventueel zou kunnen nemen. Meestal zal een antiallergisch middel, een zogeheten antihistaminicum worden voorgeschreven. De oudere antihistaminica hadden nogal wat bijwerkingen (ondermeer een zeer vervelende slaperigheid), die bij de nieuwere, weliswaar duurdere, producten grotendeels zijn verdwenen. De vorm waarin het geneesmiddel wordt genomen (tabletten, vloeibare vorm, neusspray of -druppels…) is afhankelijk van de soort allergische reactie. Als u bv. vooral last hebt van een lopende neus zijn de neusdruppels het meest aangewezen. Bij een meer algemene reactie, zullen tabletten effectiever zijn.
In sommige omstandigheden, bv. tijdens zwangerschap en borstvoeding, zijn deze producten minder aangewezen. In dat geval kan de arts eventueel een luchtwegverwijdend middel voorschrijven.
In ernstige gevallen en bij jongere mensen kan een hyposensibilisatie worden overwogen. Door het gedurende enkele maanden in steeds hogere dosis inspuiten van de allergenen waarop iemand reageert, probeert men het afweersysteem immuun te maken voor de stuifmeelkorrels.
Luchtreiniging van de binnenruimte
Luchtreinigers van Clean Air Optima bieden bij gebruik in de binnenruimte zoals, woonkamer, slaapkamer, kantoor, bedrijf en zelfs in de auto, vrachtwagen, camper of caravan de mogelijkheid de last van uw hooikoorts allergie in te perken.
Clean Air Optima luchtreinigers zuiveren de lucht in de binnenruimtes waar hooikoorts patiënten het meest verblijven met een maximum aan effectiviteit van pollen van bomen zoals berk, eik, haagbeuk, hazelaar en els (februari en mei), graspollen (mei en juli) en sommige kruidachtige planten (zoals paardebloem, madelief, weegbree en zuring).
'Pollenvriendelijk'
Over het algemeen dienen bomen, planten en struiken met kleurloze, weinig geurende en lichte bloesems vermeden te worden. Die worden nl. door bijen en vlinders niet opgemerkt en zijn voor hun bevruchting vooral afhankelijk van de wind. Bij het aanplanten van bomen is het bovendien belangrijk geen berken, eiken, elzen of hazelaars in elkaars omgeving te planten omdat hierdoor de pollenconcentratie enorm kan oplopen. Dit geldt ook voor 'pollenonvriendelijke' bloemen en planten. Zo is er bijvoorbeeld niet direct een probleem als men enkele tulpen in de bloementuin zet, maar een heel perk vol tulpen is geen goed idee. Omgekeerd kan men door het aanplanten van verschillende soorten planten die niet gelijktijdig in bloei komen, de pollenconcentraties verlagen.
Insektenbestuiver:
Een paardenkastanje, die in principe een insektenbestuiver is, kan toch problemen opleveren voor gevoelige personen die in de onmiddellijke omgeving ervan verblijven. Maar een solitaire paardekastanje levert meestal geen problemen op. Dat geldt ook voor de linde, maar een hele lindelaan is dan weer te veel van het goede.
Grassoorten:
Van de grassoorten die in de Benelux landen het grootste probleem opleveren (vooral kropaar, Engels raaigras, Timotheegras, veldbeemdgras en reukgras), moet worden verhinderd dat die grassoorten in zaad komen.
Onkruid:
Ook bepaalde onkruiden (vooral bijvoet en smalle weegbree, in mindere mate veldzuring, netel en ganzenvoet) produceren grote hoeveelheden pollen, maar die zijn doorgaans minder kritisch voor hooikoortspatiënten dan de grassoorten. Voor de hooikoortspatiënten moeten bermen waar grassen en onkruiden groeien, dus regelmatig gemaaid worden.
Bomen:
Sommige bomen, zoals b.v. de plataan, produceren weliswaar vrij grote hoeveelheden pollen, maar omdat die productie gespreid is in de tijd, worden er zelden piekconcentraties bereikt waarvan hooikoortspatiënten last hebben.
Andere bomen, zoals de haagbeuk en zelfs een lindelaan, vormen geen probleem als ze regelmatig gesnoeid worden zodat ze niet de kans krijgen om in bloei te komen.
Op enkele uitzonderingen na, zijn alle vaste planten, de meeste eenjarigen en haast alle bloembollen (behalve de tulp), 'pollenvriendelijk' en leveren dus helemaal geen probleem op.
Veelgebruikte 'pollenvriendelijke' bomen en struiken
Appel
Braam en Framboos
Brem (Cytisus)
Camellia
Cypresachtigen : Dwergcypres, Jeneverbes, Levensboom
Denachtigen : Ceder, Gewone den, Gewone spar, Lork, Zilverspar
Deutzia
Eik
Esdoorn (Acer)
Forsythia
Ganzerik (Potentilla fruticosa)
Heide (Genista)
Hibiscus
Hortensia
Hulst
Iep of Olm
Jasmijn (Philadelphus)
Kerria
Kornoelje (Cornus)
Krenteboompje (Amelanchier)
Laurierkers (Prunus laurocerasus)
Liguster
|
|
Linde
Lijsterbes
Magnolia
Mahonie
Malva
Mispel
Paardenkastanje
Peer
Plataan
Prunussoorten : abrikoos, (Japanse) sierkers, sleedoorn, vogelkers, perzik...
Rhododendron
Ribessoorten : rode en zwarte bes, aalbes, kruisbes...
Rozen
Senecio
Sering
Skimmia
Sneeuwbal (Viburnum)
Sneeuwbes (Symphoricarpus)
Treurbeuk
Treurwilg
Trilpopulier (Populus tremula)
Vlier
Weigelia
Zuurbes (Berberis)
|
Pollenonvriendelijke bomen en heesters
Alnus (els)
Betula (berk)
Buddleia (vlinderstruik)
Castanea sativa (tamme kastanje)
Chaenomeles (Japanse kwee)
Colutea (blazenstruik)
Corylus (hazelaar)
Cotinus coggygria (pruikeboom )
Crataegus (meidoorn)
|
|
Hamamelis (toverhazelaar)
Laburnum (gouden regen)
Populus (populier)
Pyracantha (vuurdoorn)
Rhus typhina (fluweelboom)
Ricinus (wonderboom)
Sorbaria
Spiraea
Tamarix
|
Pollenonvriendelijke vaste planten
Artemisiasoorten
Achillea (duizendblad)
Allium (sierui)
Aruncus (geitenbaard)
Centranthus (valeriaan)
Filipendula (moerasspirea)
Helichrysum
|
|
Hypericum (hertshooi)
Lythrum (kattenstaart)
Meconopsis cambrica (schijnpapaver)
Salvia (salie)
Solidago (guldenroede)
Typha (lisdodde)
Veronica (ereprijs)
|
Pollenonvriendelijke één- en tweejarigen
Amaranthus (amarant)
Cheiranthus (muurbloem)
Digitalis (vingerhoedskruid)
Helichrysum bracteatum (strobloem)
|
|
Phacelia tanacetifolia
Reseda
Salvia splendens
|